19 januari 2007

Sociale regels?

Ik was een jaar of 14. Het was de eerste schooldag in de derde klas.
De coördinator van de onderbouw ging op dat moment alle klassen af om de regels die dat jaar zouden gelden met iedereen door te nemen. Heel belangrijk, want er waren een aantal dingen veranderd. Zo mochten we bijvoorbeeld vanaf die klas roken op het schoolplein (voelen jullie ook verwarring? Ik was 14... Waar was die regel dan op gebaseerd?).

Een andere regel ging over mobiele telefoons. Een nieuw speeltje wat heel stoer was om te hebben. Na de inluiding van het onderwerp vroeg de coördinator: 'Wie van jullie heeft er allemaal een mobieltje?'. Ik, sinds enkele maanden de trotse bezitter van zo'n motorola uit een melkpak, stak samen met mijn-beste-vriendinnetje-naast-me-waarmee-ik-non-stop-smste-als-
we-geen-school-hadden mijn vinger op. We keken elkaar even lachend aan, want óh wat waren we blij met onze superhippe communicatie-bevorderende bakken-met-geld-kostende gsm. Toen keken we om ons heen en realiseerden ons dat wij als enige met onze handen in de lucht zaten. Aarzelend haalden we ze omlaag.
De coördinator vervolgde: 'Ik geloof nóoit dat er maar twee van jullie zijn met een mobiele telefoon, dus deze regel geldt voor iedereen: iedere telefoon die zichtbaar of hoorbaar in de klas aanwezig is wordt ingenomen tot nadere maatregelen genomen zijn.'
Ok. Logisch wel. Zelfs nu breng ik mijn college's soms sms-end door, terwijl ik het onderwerp van mijn studie zelf het gekozen. Bij die saaie, opgelegde vakken die in 3vwo aan de orde kwamen, zou dat ongetwijfeld ook zijn gebeurd als die regel niet werd gemaakt. (Nee, die regel overtreden was geen optie. Je telefoon niet kunnen opnemen of een sms niet direct kunnen lezen en beantwoorden is nog áltijd minder erg dan hem voor een onbepaalde tijd moeten missen!)

Maar goed. Daar wilde ik het helemaal niet over hebben. Ik dwaal af.
Waar het me om gaat is dit: wie heeft de regel bedacht dat je niet je vinger mag opsteken in de klas als jouw antwoord op een simpele ja/nee-vraag 'ja' is? En waarom was die regel niet aan ons verteld? Zelfs de twee vriendinnen die achter ons zaten waren op de hoogte van die nieuwe regel, maar wij hadden er nog niets over gehoord?
Waarom bestond die regel? Waarom mag je niet eerlijk zijn op zo'n vraag? Waarom is zoiets stoers als een-mobieltje-hebben niet iets om stoer over te doen op een moment dat de coördinator het zonder bijbedoelingen, gewoon als onderwerpsinleiding, vraagt?
En vooral: waarom begrijp ik het nog steeds niet?

Ik begrijp een hoop van sociale regels hoor. Je peutert niet in je neus waar mensen bij zijn. In je eentje mag het gewoon, net als boeren en scheten laten overigens. In bepaalde situaties doen mensen die laatste twee trouwens wel: vaak zijn dat situaties met mannen en is er bier in het spel. (Veel bier.)
Dan heb je ook nog sociale omgangsregels. Met twee woorden spreken is erg achterhaald: de tijd dat kinderen alleen 'ja' of 'nee' te zeggen hadden als antwoord op een vraag is lang geleden, dus geen kind zal snappen dat je ,meneer of ,mevrouw achter je zin moet plakken als je hem of haar herinnert aan het met-twee-woorden-spreken. Hedendaagse omgangsregels zijn dingen als 'mensen laten uitpraten' en 'dankjewel' zeggen als je iets krijgt. De kleinste kinderen leren ze. En ze zijn logisch, bovendien.

Kennelijk zijn er ook nog onbekende sociale regels. Want ik gok zomaar dat je ook niet het juiste aantal handen in de lucht ziet als je in een 3vwo klas van nu naar GSM-bezit vraagt. Soms horen dingen niet, zonder dat er een duidelijke regel aan vast zit. Ik ben écht geen autist, de meeste dingen begrijp ik echt wel, maar ik ben nog steeds op zoek naar de persoon die me kan uitleggen waarom ik mijn vinger toen niet om had moeten steken.

Wie kan me helpen?

4 opmerkingen:

Anoniem zei

Bel meneer Arends gewoon op en dan heb je je antwoord

Anoniem zei

boeren en scheten laten alleen als er bier in het spel is? Wat is dat voor onzin? Als ik een gas overschot heb dan laat ik het gewoon gaan. Wat moet dat moet. Ik ga een nies of hoest toch ook niet inhouden.

Maar ja, daar ging je logje niet over. Persoonlijk hoop ik nog steeds op een herintreding van oude normen en waarden. Ja mijnheer, nee mevrouw. Dank u wel mijnheer, graag gedaan mevrouw. Etc.

Ik vind het trouwens nog steeds belachelijk dat er in collegezalen gewoon gesmst wordt. Net als dat iedereen altijd maar z'n mobiel moet opnemen in elke situatie. Je kan zo'n ding ook gewoon negeren hoor,..

Anoniem zei

Dat jij dat doet wil toch niet zeggen dat het sociaal geaccepteerd is ;) Dat betekent misschien dat jij schijt hebt aan de sociale regels. :P
Maar goed, ik doelde meer op de expres harde boeren, of het scheten laten om te kijken wie het meest stinkt (ofzo). Ik had er expres in moeten zetten. Want natuurlijk komt er wel eens wat uit je, wat misschien niet geheel gepast is, maar wel gewoon moet.
Ik denk dat daar dan wel weer de sociale regel 'zo min mogelijk merkbaar' bij hoort.

Bij dat niezen en hoesten hoort trouwens ook weer een sociale regel: je hand voor je mond houden. En ik denk dat dat bij een boer ook wel gepast is.

Overigens maken mensen vaak een enorm verschil tussen thuis-zijn en ergens anders zijn, wat betreft sociale regels. Genoeg mensen eten heel hun neus leeg als ze thuis op de bank zitten, maar doen dit buitenshuis niet, om maar een voorbeeld te noemen. En dat verschil is natuurlijk ook terecht. Je loopt immers thuis ook rond zonder make-up (indien van toepassing), met je haar in slaapstand en in je pyjama (of nog minder).

reginarosa zei

Ik snap het niet: waaom had je je vinger niet op moeten steken, dan? Dat was toch prima? Dat de rest het niet deed, leek me geen teken dat jij het ook niet had moeten doen. En werd je een vraag gesteld, dus gaf je antwoord. Lijkt me heel netjes.

Keisha leert trouwens nog wel gewoon met twee woorden spreken :) Ik denk ook dat regels, ook de sociale variant ervan, per huishouden en situatie verschillen. Maar er zijn een aantal regels die inderdaad universeel lijken te zijn. In de loop van je leven kom je daar denk ik wel achter. Maar het kan wel eens lastig zijn als ze onbeschreven zijn, zeker als er de meningen nog over verdeeld kunnen zijn. Ik doe gewoon waarvan ik denk dat goed en/of netjes is en dan zie ik vanzelf wel hoe het uitpakt ;-)